Вада, водныя “капіляры” – крыніцы, ручаі, рэчачкі, рэкі – нібы кроў, якая фармуе і сілкуе нашу зямлю і народ. Паводле нашых паданняў, вада — першарэчыва, з якога ствараўся свет.

 Індаеўрапейскія міфы пра стварэнне свету адзначаюць тоеснасць вады і крыві, якія ёсць увасабленнем і сімваламі жыцця. У народзе зычаць: «Будзь здаровы, як вада!»

Цікавыя факты:
 Па беларускай зямлі цякуць прыблізна 20 800 рэк, іх даліны займаюць амаль 10% усёй тэрыторыі краіны.
 Праз Беларусь праходзіць Галоўны еўрапейскі водападзел, які размяжоўвае басейны рэк Балтыйскага і Чорнага мораў.
 Землі, адкуль бяруць пачатак вялікія рэкі, сакралізаваліся і ўважаліся за святыя. На нашым водападзеле стаяць святы Сцёп-камень, Святая гара, Лысая гара, Дзікае балота, у ваколіцах якіх бяруць свой пачатак Вялля, Бярэзіна, Іслач, Птыч, Сула, Уса, Удра, Ясельда, Нараў і многія іншыя рачулкі ручаіны і крыніцы.
 У міфалогіі рака – дарога ў іншасвет, у нашым свеце рэкі былі асноўнымі шляхамі, межамі паміж землямі, што займалі плямёны, княствы, дзяржавы. Гісторыка-этнаграфічныя рэгіёны Беларусі сфармаваліся ў межах пэўных басейнаў рэк.

 Рэкі, што нясуць воды па зямлі, з’явіліся напачатку свету — іх зрабіў ці сам Творца ці жывёлы і птушкі па яго загаду. У каляднай песні спяваюць:
«Сам бог паглядзеў, слёзачку ўраніў.
А з тае слязы рэкі пацяклі,
А ўсе быстрыя, беражыстыя»

 У традыцыйных уяўленнях рака злучае ўвесь свет: спадае з неба «з-пад жаркага сонца i з-пад яснага месяца» ў падзем’е, цячэ з усходу на захад, вымывае «крутыя берагі, жоўтыя пяскі, сырое карэнне, белае каменне». Такім чынам, рэкі аб’ядноўваюць розныя ўзроўні свету, сілкуюць іх і ачышчаюць.

_____________________________________________________________________________

Ручнік з геаметрычным арнаментам стаў адным з нацыянальных сімвалаў беларусаў. Ён паўстае сiмвалам адзiнства пэўнай групы людзей, сям’і, усяго роду. Гэта сімвалічны напамін аб нябачных сувязях, што знітоўваюць асобнага чалавека з Богам і продкамі

Арнамент гэта асэнсаванне рэчаiснасцi, мадэль свету нашых дзядоў, ручнік увасабляе прастору свету. Невыпадкова стварэнне свету ў беларускім традыцыйным светапоглядзе параўноўваецца з ткацтвам: «У панядзелак свет снаваўся…»

Кожны этнаграфічны рэгіён Беларусі, як і асобныя мікрарэгіёны, маюць свае адметныя адрозныя традыцыі. У нашым прынце мы пастараліся паказаць гэтую разнастайнасць

 Падзвінне

 Падняпроўе

 Цэнтральная Беларусь

 Усходняе Палессе

 Заходняе Палессе

 Панямонне

Выкарыстаныя фотаздымкі ручнікоў: кніга доктара мастацтвазнаўства Вольгі Лабачэўскай «Повязь часоў – беларускі ручнік»

 ахова

 спрыянне

 добразычлiвы ўплыў

 добраславенне вышэйшых сiлаў

Такая значная сімвалічная роля ручніка не змяняецца цягам стагоддзяў, ручнік і зараз вельмі шырока прысутнічае ў нашым жыцці

Старадаўняя, працяглая і непарыўная традыцыя выявілася ў багатай разнастайнасці тэхналогій вырабу і аздаблення. Нельга не адзначыць і высокую дэкаратыўна-мастацкую каштоўнасць ручнікоў, якія ўпрыгожваюць нашу паўсядзённасць

 Ручнікамі ўпрыгожваюць хатнюю бажніцу, яны – абавязковы атрыбут каляндарных і, асабліва, сямейных абрадаў: радзіннага, вясельнага, пахавальнага

 Іх, як аброкі, ахвяруюць у прошчах, каб пазбегнуць ліха і пазбавіцца ад хваробаў

 У абрадах ручнік – пасярэднік паміж нашым светам і светам продкаў, сімвалічны шлях як у новае жыццё тут, так і ў іншасвет, да дзядоў