🐐 Жывёльныя міфалагічныя персанажы сярод калядоўшчыкаў, перш за ўсё, прадстаўлены казой. Каза сімвалізуе ўрадлівасць, плоднасць, дабрабыт, прыбытак, багацце. Яна сімвалізуе смерць і адраджэнне прыроды, адпавядае вобразу боства, якое нараджаецца і памірае.

🐐 З казой і Калядамі звязаны і некаторыя сюжэты беларускай астральнай міфалогіі. Каза – народная назва зоркі Capella (лац. Капэля) у сузор’і Вознік. Гэтая зорка – самая высокая і вельмі яркая зорка на калядным небе. Вядомы адзін запіс, які сведчыць, што з’яўленне на небе Казы ёсць знакам пачатку Куцці (каляднай вячэры).

🐐 На Мазыршчыне была вядома назва другой Куцці – “Куцця святога козліка”. Аповед пра паходжанне гэтай назвы паўтарае тэму антычнага міфа пра Амалтэю (лац. Капэля): гэта клопат казы (козліка) пра схаванага ад пераследу немаўляці Зеўса (Ісуса Хрыста).

🐐 Касмаганічная тэма памірання і адраджэння прасочваецца ў казачным сюжэце пра казу, ваўка і сямёра казлянятаў. У беларускіх калядных песнях часта сустракаецца матыў ваўка, які палюе за казой і казлянятамі, якія ратуюцца ад яго на вершаліне дрэва (на мове сімвалаў гэта значыць, што на небе, уверсе). Паводле меркавання рускага даследчыка Д.Свяцкага, каза – зорка Capella, воўк – Месяц, казляняты – зорнае згуртаванне Плеяды. Ён заўважыў, што ў час блізу дня зімовага сонцастаяння Месяц затуляе сабой Плеяды (воўк пажырае казлянятаў), а пасля іх нібыта выпускае. Зорка Каза ў гэты час свеціць побач. ⭐

🐐 Казу ў гурце калядоўшчыкаў увасабляе пераапрануты ў вывернуты кажух чалавек з адпаведнай маскай, ці пудзіла казы, ці нейкая канструкцыя. Часам яны робяцца з дрэва (ці іншых матэрыялаў) і ўмоўна перадаюць абрысы жывёлы, але і выкарыстоўваліся сапраўдныя рогі і чэрап казы, ці набітая саломай/сенам скура жывёлы.

🐺 Асаблівае стаўленне нашых продкаў да ваўкоў адбілася ў вераванні, што св. Юр’я з’яўляецца апекуном свойскай жывёлы (асабліва коней) і ваўкоў. Лічылася нармальным дараваць ваўку жывёліну са статку, ва ўсякім разе кранутая ваўком жывёліна лічылася ўжо страчанай для гаспадара. Як і ў іншых індаеўрапейскіх народаў, воўк уяўляўся ўсяведным, яго імя нельга было называць, каб не выклікаць самога ваўка.

🐺 У беларускім фальклоры захаваўся сюжэт, дзе шлюбнае спаборніцтва за права ажаніцца з каралеўнай выйграе менавіта воўк (“шэры ваўчок”). У індаеўрапейскай традыцыі прасочваецца сувязь вобразу ваўка з шлюбнай сімволікай, воўк дапамагае выкрадаць нявесту.

🐺 Характэрна, што падобным чынам тлумачыцца прысутнасць ваўка сярод калядоўшчыкаў у беларусаў: “Дзевак хавалі ад ваўка, гаварылі, што воўк будзе дзевак красьць. А ён туляіцца, хаваіцца ззаду каляднікаў і выглядаіць, дзе дзяўчына. Украдзець, патом хлопцы ўжэ з вёскі, чыю дзеўку ўкраў, ходзюць, дзяўчат шукаюць і выкупляюць іх у ваўка…потым як бы б’юць гэтага ваўка, праганяюць яго з вёскі, што, мол, у нас свае хлопцы ёсць, і дзевак нашых не забірай”.

🐺 Таксама, паводле вераванняў беларусаў, сустрэча з ваўком на Каляды ахоўвала ад сапраўдных сустрэч з ім на працягу года. Таксама ў калядных абрадах адбывалася сімвалічнае выгнанне ваўка ў цёмныя лясы, каб ён не нападаў на статкі кароў, авечак: “Дак ваўка вадзілі, што ўжэ летам ён статак твой ні троне, як загавор”.

🐺 Для стварэння вобразу апраналі адзенне шэрага ці чорнага колеру (часам з аўчыны), прымацоўвалі хвост, рабілася маска.⠀